Maar voel je wel ruimte?

Hoe meer ik leer over de samenwerking van lichaam en geest, hoe meer ik mij verbaas over wat wij constant maar van de ander en onszelf verwachten. En ook ik worstel hier persoonlijk in, wát is dan die balans tussen yin & yang? Geen antwoorden, maar wel contemplaties.

Momenteel worstel ik met de mate waarin vermijdend gedrag wordt gefaciliteerd door ouders, docenten, vrienden/collega's, zorg- en hulpverleners (ook wel curlen genoemd) en anderzijds met hoe vaak we de ander vragen om over zijn grenzen te gaan. Want waar zit die balans tussen ''ga maar gewoon naar werk/school'' en ''luister naar wat je nodig hebt?''. Want wát hebben we eigenlijk écht nodig?

Op meerdere manieren (o.a. in het opstellingen werk alsook in de polyvagaal theorie) leerde ik dat basisveiligheid in de vorm van een veilig, gedragen en ontspannen (intern /extern) systeem voorwaardelijk is om te kunnen groeien en leren. Maar ik refereer ook graag naar de afbeelding over de comfortzone, waar ons wordt geleerd dat je nét buiten de comfortzone in de groeizone komt maar bij té ver uit je comfort stappen een destructief effect kan hebben. En tsja, waar zit die grens dan?

Ik zie jongeren die de ene dag bij een rechtzaak zitten, midden in vechtscheidingen hun rug recht moeten houden, tussendoor even een gesprekje bij de psycholoog hebben maar ondertussen worden geacht volledig op school moeten zijn. Ik hoor volwassenen die ondanks een emotionele dag op werk zijn, misschien wel kwetsbaar aangeven er niet lekker in de te zitten maar vervolgens daarmee hun projecterende gedrag vergoelijken. Volwassenen die ondanks allerlei sores aan het werk zijn, en volwassenen die over die volwassenen aan het klagen zijn.

In onze harten zijn we bij pijnlijke situaties in het leven allemaal kleine kinderen die liefdevolle gedragenheid nodig hebben. Dat geloof ik écht.

Maar vaak leren we dat er op het moment van angst, verdriet en boosheid eerder afwijzing komt dan aanwezigheid. En dus sluiten we onze harten op. Gaan we door op daadkracht. En vaak tot het lichaam aan de bel trekt.

Én als we dan eenmaal leren dat niemand er voor ons is, sluiten we ook de empathische harten voor de sores van een ander. ''de ander moet maar ook zo werken als ik'', ''gewoon doorgaan, niet aanstellen, niet lullen maar poetsen''. Want ''dat wat ik doe is de beste aanpak''. Máár heb je al eens in de schoenen van een ander gelopen? En dan niet de laatste tijd, maar het hele leven? Én wát had jij gewild hoe anderen jou hadden opgevangen bij jouw sores? Hielp het dan als er oordelen waren? Je werd verzocht gewoon door te gaan?

Over het algemeen leren we van pijnlijke situaties, maar ín pijnlijke situaties is leren moeilijk, is werken moeilijk, is op komen dagen moeilijk. En tóch doen we het, wordt het vaak van ons verwacht, verwachten we het van anderen. Vormen we onze normen op dit onverbiddelijk doorgaan.

Ik heb het de afgelopen de weken meerdere malen gezien en gehoord. En dus vroeg ik: ''Voel je wel ruimte om te leren en op school te zijn?''. Waarop ze deze jongeren mij vol verbazing aankeken en ''nee'' zeiden. ''LOGISCH!'' zei ik dan. Maar ook: ''Dankjewel dat je er tóch bent, want waar jij in zit vraagt veel van je en dan is alles wat je tóch doet, heel waardevol.''

Ondanks er gelukkig, zowel in onderwijs als in het werkende leven, wel steeds meer begrip komt voor de impact van stress. Handelen we hier lang nog niet vaak genoeg naar. Want wanneer zegt er iemand: ''Dat wat jij meemaakt is niet normaal en mag impact hebben?'', wanneer zegt iemand: '' Gezien de situatie waar jij in zit snap ik dat je weinig energie hebt, dat je niet de verbinding met anderen aan kan gaan waar je naar verlangt.'', wanneer zegt iemand: ''Ik draag je vandaag de dag door en zal er voor je zijn.''? óf ''blijf maar een dagje thuis en zorg goed voor jezelf''. Wanneer vraagt er iemand: ''Wat heb je nodig en hoe kan ik je helpen?''. (en wanneer doet iemand dat dan ook écht voor je?).....

Pijnlijke situaties slokken ons op. Ontnemen ruimte. Benemen ons de adem.

En op dat soort momenten, jong of oud, hebben we iemand nodig die ons opvangt. Die er voor ons is, de emoties de ruimte geeft, samen aan de slag gaat met je. Alleen dán, bij het omarmen en toelaten van die emotie en impact kan er ruimte ontstaan voor iets nieuws.

Alleen dan, als we de emoties en de impact van de stressvolle situatie door ons heen laten gaan, kan er heling plaatsvinden. Ontstaat er ruimte om te ademen, te leren, te zijn.

Dán pas, voelen we weer vertrouwen en levenskracht.

En ja, soms is afleiding een goed idee. Soms is er juist een schop onder je **** nodig. Soms is het onder mensen komen helend en fijn. Zijn deze dingen nodig om onze zorgen te relativeren, los te laten of te vergeten. Dat is zoeken, vragen, opmerken en bewustzijn. Ik heb geen antwoord, maar ik wens dit:

kijk elkaar wat vaker in de ogen. Stel elkaar de vraag ''wat heb je écht nodig?'' en oefen in het geven van wat er écht nodig is. Leer zorg dragen voor elkaars pijn zónder de pijn van elkaar te hoeven oplossen of hier verantwoordelijk voor te worden. Leer te zijn. Aanwezig. Hier. Nu. Voor jezelf & voor de ander.

Open, zonder oordeel. Dat is genoeg.

Want dit verdienen én verlangen we in wezen allemaal.

''Voel je wel de ruimte?'' vroeg ik nadat ik haar de ruimte had gegeven voor alles wat ze voelde.

''ja'' zei ze, ''ik voel me opgelucht.''