top of page

Fake it 'till we break (it)

''Waarom zouden we nog langer faken mevrouw? We zijn toch gewoon veilig bij elkaar? Iedereen kan toch zichzelf zijn?'' vroeg ze. De onschuld in haar ogen, haar idee van de waarheid, het raakte me. Er ontstond een dialoog in de groep.


Afgelopen week stond ik namens H3Lab op een kunstzinnige MBO-opleiding in Utrecht om les te geven over stress en adem.

Vaak begin ik in stress-lessen met de vraag ''hoe voelt stress voor jou?''. Er kwamen ervaringen uit de groep als: Als een schuld gevoel, ik word ziek, onzekerheid, geen overzicht hebben, overweldigd voelen, angstig zijn, onrustig, verstikkend, nagel bijten, alsof ik in een bubbel zit, in een isolement. Ik ga piekeren om controle te krijgen. Het voelt als een blokkade.


Toen ik vroeg wat de stressor is (oorzaak) noemden de leerlingen als eerste de omgeving, dierbaren, overheid, klimaat, politiek (waar ik best van schrok. Ik hoop dan toch stiekem altijd dat jongeren zich daar nog niet teveel zorgen over maken). Later kwamen ook school, werk, relaties, liefde, verwachtingen, dood, trauma, wet, geld, een veilig huis en thuis op. Al met al een grote range aan stressoren waarover ik benoemde dat we bij sommige dingen zeker wel invloed hebben maar heel veel dingen niet.


''Stress is hoe we omgaan met onze stressoren''


Ik legde uit dat ons brein en lijf constant bezig zijn met ons veilig te houden. Dat we hierin een oud en een nieuw brein hebben en dat deze het vaak niet met elkaar eens zijn. Want ''waarom voel ik dit zo'' of ''ik weet wel dat het anders is, maar toch voel ik ....'' en ''ik wil wel maar het lukt niet''. De groep reageerde met erkenning. Ik vertelde dat we daarin vaak onszelf tegen werken. Dat het lastig is om ons oude brein 'zomaar' op nieuwe ideeën te brengen. Omdat in dat oude brein allereerst primitieve basisbehoeften worden geprioriteerd maar ook vaak oude overtuigingen zitten die we in de eerste jaren van ons leven op doen.


Toch kwam leerling I. met een opmerking: ''maar waarom gaan die mensen dan niet in therapie? Want het heeft mij ook zo geholpen. Ik heb echt veel minder stress.''. Een jongen reageerde daarop: ''ik heb al zoveel geprobeerd maar zodra ik voor zo'n psycholoog zit klap ik dicht en weet ik het niet meer. Voor nu ga ik liever blowen dan iets doen aan mijn probleem''. Waarop I. reageerde: ''Misschien is praten ook niet jouw manier van therapie man, of misschien had je gewoon nog niet de goede''. De jongen mompelde wat, waarop I. gelijk reageerde:'' Je moet je er gewoon voor openstellen man!''. De jongen keek naar mij, ik keek I. aan en benoemde dat we soms pas klaar zijn om een les te leren als we zelf besluiten dat het anders moet. Leren of openstellen valt niet te forceren. We moeten ons eerst veilig voelen. De jongen knikte.


Ik zei: nee, het is belangrijk dat je je veilig voelt. Dat is alles wat je brein en lijf willen. Zo ook in een groep mensen, zoals deze. I. reageerde: ''Maar waarom zouden we nog langer faken mevrouw? We zijn toch gewoon veilig bij elkaar? Iedereen kan toch zichzelf zijn?''


Ik keek de groep rond of er iemand wilde reageren en zag dat een leerling die nog niet had gesproken wilde reageren, ik knikte naar haar.

Ze begon: ''misschien omdat iemand onzeker is, niet zeker weet dat iemand het écht okay vindt dat er emoties zijn of iemand anders is? Het is toch gek om ineens te gaan huilen ofzo?''


Leerling I. keek mij verbaasd aan en zei terug: ''maar hoezo zou dat niet okay zijn?''

Ik reageerde ''het kan zijn dat iemand zijn hele verleden is gepest of afgewezen en daarom het gevoel heeft dat dit nu weer zo is. Óf nooit heeft ervaren dat die veilig kan zijn in een groep.''

De groep ademde, ik voelde dat er leerlingen waren die zich uitgesproken voelde.

I. keek me nog steeds onbegrepen aan en draaide haar gezicht ineens af waarna ze begon te praten: ''maar dit is dan toch echt een probleem van iemand zelf mevrouw?'' verontwaardiging ging door de groep maar ik liet haar uitpraten. ''Ik wil niet lullig zijn, maar als diegene dat toch zo voelt is dat toch een probleem van diegene? Ik zie nog steeds niet in waarom wij dan als groep niet veilig zijn.''


Ik reageerde daarop dat ik begreep wat ze zei, want het kan zijn dat soms onze eigen beelden op de werkelijkheid onze werkelijkheid creëren én in stand houden. Maar ondertussen neemt dat niet weg dat we soms daar anderen in mogen helpen en daarop mogen aanpassen. Want wil je dat iemand zich zo voelt in de groep? Hierop reageerden meer leerlingen met ''ja, aanpassen is dan toch wel belangrijk.'' / ''maar ook met je emoties moet je je aanpassen, je kan niet zomaar alles overal droppen''. Het besef daalde in dat we toch vaak faken, toch vaak aanpassen om erbij te horen, om veilig te zijn. I. bleef vragen stellen maar begon te begrijpen waar het over ging.

Ze draaide haar uitspraak van daarjuist terug en herformuleerde deze naar: ''Ik gun het zo iemand om dit niet zo te voelen, om zichzelf te mogen zijn''.


Wat mij zo raakte aan haar vraag was haar oprechte verbazing waar bijna een uitnodiging in zat. Die even uitmondde in een verhardde opmerking waarna dit door dialoog mocht verzachten. Van een probleem naar een gunst. Hoe prachtig is dat?


Als je een ander helpt hoeven we misschien minder te faken.

Kunnen we oefenen met écht zijn.


En zo hadden we een dialoog over veiligheid en emoties. Onverwacht, want de veiligheid in de groep was niet van dien mate dat we lekker konden ontspannen en ademoefeningen konden doen (er zijn er wel een paar gedaan, maar het bleef bij de basis). En ik had er vrede mee. Ik was dankbaar voor dit dialoog.


Ik leerde weer opnieuw: het leven laat zich niet forceren. Ga gewoon zitten, vertel, vraag en wees aanwezig.

De les die geleerd wil worden, dient zich vanzelf aan.

En deze ging niet zozeer over adem en stress: maar over veiligheid.



コメント


Archief
Volg 
  • Grey Facebook Icon
  • Grey Instagram Icon
bottom of page